ՆՈՐ ՑՈՒՑԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ
15.02.2011 թ.
Գիտական գրադարանի թանգարանի ,,Հոբելյանական,, ցուցավահանակում բացվել է նոր ցուցադրություն նվիրված Հայոց ազատագրական շարժման մեծագույն գործիչներից մեկին` Զորավար Անդրանիկին: Ծննդյան օրվա առթիվ ներկայացված են Անդրանիկի հեղինակած ,,Մշո Առաքելոց վանքի կռիվը,, գիրքը, նրա մասին գրված գիտական ու գեղարվեստական գրքեր: Արժանահիշատակ ցուցանմուշներ են Հովհաննես Շիրազի երկու բանաստեղծությունների ինքնագրերը, Սիլվա Կապուտիկյանի, Մարտիրոս Սարյանի ինքնագիր կարծիքները Անդրանիկի մասին, 1916 թվականի փետրվարի 26-ին Անդրանիկին ուղղված դաշնակցական գործիչ Խաչատուր Կարճիկյանի ինքնագիր նամակը:
Ստորև ընթերցողին ենք ներկայացնում Հովհաննես Շիրազի ցարդ չհրատարակված ,,Անդրանիկի սուրը,, ստեղծագործությունը:
ԱՆԴՐԱՆԻԿԻ ՍՈՒՐԸ Հայոց ազգային հերոս Անդրանիկ զորավարի անմահ հիշատակին
Այս առավոտ, երբ կորած բախտիդ դուռը բացվեց լուռ` Համբուրեցի խենթացած հույսով դուռդ, Անդրանիկ,- Քար լռության պատյանից ելավ անունդ, ինչպես թուր, Ներիր, որ շատ երկարեց, մեր այս լուրդ, Անդրանիկ:
Բայց աչքովս ես տեսա` թանգարանդ երբ բացին` Յոթ քաջեր ներս գալով` գլխարկները հանեցին, Եվ ծերացած շուրթերով համբուրեցին ապակին, Այն շղարշը, որի տակ դրվեց թուրդ, Անդրանիկ:
Յոթն էլ, դեռ լի վրեժով քաջերդ էին ծերացած, Վար կռացան ու լացով համբուրեցին վերացած, Հակոբ, Թորգոմ ու Սամվել, ու մայրերն այն քո փրկած, Որոնց թուրքից ետ խլեց դալար կուռդ, Անդրանիկ:
Այսպես եկան, ծովացան, դարձրին գաղտնիքն հայտնի ծով, Թանգարանը սրբացավ քո արծվենի պատկերով, Թվաց, թե դուրս նայեցիր լեռնակարոտ աչքերով Ու ձյուն դառավ Մասիսին սուրբ համբուրդ, Անդրանիկ:
-... Աման, փախեք, գալիս է ազրաիլը էրմանի, Թողեք թոփ ու թոփխանա, վրեն գյուլլա չի բանի,- Ճչում էին թուրքերը` փախչում սարից Սասունի, Հազար տեղով դու թուրքին առար բուռդ, Անդրանիկ:
Գառների պես մորթվող մոլորվածներն հայ ցեղիս, Հանվող աչքերն հայ մանկանց, մորթվածներն հայ ցեղիս, Քեզ թուրքատյաց դարձրին կոտորածներն հայ ցեղիս, Որ կայծակեց հայ վրեժ - անմեղ թուրդ, Անդրանիկ:
-Քիչ ենք` բայց հայ` մռնչում, թռչում էիր սարեսար, Քո անունն էլ լսելիս` փախչում էր թուրքն այսահար, Հայ ազգն էիր դու փրկում հայոց սրով այս արդար, Դու իմ հայոց յոթերորդ Սասնա ծուդռ, Անդրանիկ:
Ուր դու էիր հայտնվում` հայոց լացն էր ծիծաղվում, Հայ մանկիկներ մորթոտող թուրքի մայրիկն էր դաղվում, Վաթսուն հայդուկ քո գնդով, թուրքի մի զորք էր թաղվում, Դժոխքից էր փրկըվում մայրդ, քույրդ, Անդրանիկ:
Ու սրբացավ քո սուրն էլ` թանգարանվեց հույսերով, Ով յոթերորդ Սասնա ծուռ, թուր կայծակի լույսերով, Մասիս կելնեն թոռներդ, կամ ծոռներդ քո սրով, Որ ծովանա Մասիսով ազգ-աղբյուրդ, Անդրանիկ:
...Քո տանջված աճյունն էլ օտար հողում չենք թողնի, Կոմիտասի պես քեզ էլ կբերենք հողն հայրենի, Քեզ կթաղենք արծվաբույն բարձունքներում Սասունի, Տուն կբերե Մասիսն էլ լոկ այս թուրդ, Անդրանիկ:
Ահա դառել զինվորդ` ես քո սուրն եմ համբուրում, Արարատի մայր հույսով քո անունն եմ համբուրում, Ես հայ ոգու վահագնյա անշեջ հուրն եմ համբուրում, Հայ ազգն ինքն է հավիտյան անշեջ հուրըդ, Անդրանիկ:
ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ՇԻՐԱԶ 23.06.1963 թ.
|